این سفره هفت سین چه معنی دارد؟!!!!
جمعه، 28 اسفند، 1383

هر چند بسیاری از اداب و سنتهای گذشتگان در نظر اول بدون منطق و دلیل به نظر

میرسد لیکن با کنکاشی دقیق مشخص میشود که فلسفه ای دقیق و قابل توجه

دارند همین چیدن سفره هفت سین با هنرمندی منحصر به ایرانیان دارای چنان منطق

زیباییست که انسان را به شگفتی وا میدارد.در بسیارى از منابع تاریخى آمده است

که «هفت سین » نخست «هفت شین » بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است .

شمع، شراب ، شیرینى ، شهد (عسل) ، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات ،

اجزاى تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. برخى دیگر به وجود «هفت چین » در

ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند. در زمان هخامنشیان در نوروز به روى هفت ظرف

چینى غذا مى گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنى مى گفتند. بعدها در

زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه

شین هاى نوروزى، به نشانه سبزى و جاودانگى برسر سفره قرارگرفت. بعد از سقوط

ساسانیان وقتى که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعى کردند که سنت ها و آیین

هاى باستانى خود را هم حفظ کنند.


به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و

همزاد شراب را که سرکه مى شد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر

پیداکرد.


البته در این باره تعابیر مختلفى وجوددارد. چنانچه در کتاب فرورى آمده است: که در

روزگار ساسانیان، قابهاى زیباى منقوش و گرانبها از جنس کانولین، از چین به ایران

وارد مى شد. یکى از کالاهاى مهم بازرگانى چین و ایران همین ظرف هایى بود که

بعدها به نام کشورى که از آن آمده بودند چینى نام گذارى شد و به گویشى دیگر به

شکل سینى و به صورت معرب سینى در ایران رواج یافتند. به هرروى خوراکى هاى

خاصى بر سفره هفت سین مى نشینند که عبارتند از: سیب، سرکه، سمنو،

سماق، سیر، سنجد و سبزى (سبزه)


خوراکى هایى که به نیت هاى گوناگون انتخاب شده اند:


سمنو: نماد زایش و بارورى گیاهان است وو از جوانه هاى تازه رسیده گندم تهیه

مى شود.


سیب : هم نماد بارورى است و زایش. درگذشته سیب را درخم هاى ویژه اى

نگهدارى مى کردند و قبل از نوروز به همدیگر هدیه مى دادند.


مى گویند که سیب با زایش هم نسبت دارد، بدین صورت که اغلب درویشى سیبى را

از وسط نصف مى کرد و نیمى از آن را به زن و نیم دیگر را به شوهر مى داد و به این

ترتیب مرد از عقیم بودن و زن از نازایى رها مى شد.


سنجد: نماد عشق و دلباختگى است و از مقدمات اصلى تولدو زایندگى. عده اى

عقیده دارند که بوى برگ و شکوفه درخت سنجد محرک عشق است!


سبزه: نماد شادابى و سرسبزى و نشانگر زندگى بشر و پیوند او با طبیعت است.

سماق و سیر نماد چاشنى و محرک شادى در زندگى به شمار مى روند. اما غیر از

این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است:

دراین میان تخم مرغ نماد زایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد. آینه نماد

روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد. آب و ماهى نشانه برکت در

زندگى هستند. ماهى به عنوان نشانه اسفندماه بر سفره گذاشته مى شود.


و سکه که نمادى از امشاسپند شهریور (نگهبان فلزات) است و به نیت برکت و درآمد

زیاد انتخاب شده است.


شاخه هاى سرو، دانه هاى انار، گل بیدمشک، شیر نارنج، نان و پنیر، شمعدان و... را

هم مى توان جزو اجزاى دیگر سفره هفت سین دانست. (کتاب مقدس) هم یکى از

پایه هاى اصلى خوان نوروزى است و براساس آن هرخانواده اى به تناسب مذهب

خود، کتاب مقدسى را که قبول دارد بر سفره مى گذارد.

چنانچه مسلمانان قرآن، مسیحیان انجیل، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر

بالاى سفره هایشان جاى مى دهند.ملاحظه فرمودید که حتی سفره هفت سین

دارای فلسفه و دلیل منطقی میباشد پس قبل از بررسی خوبست در باره انچه نمی

دانیم لااقل سکوت کنیم.عید بر همگان مبارکباد

نوروز از منظر دین و تاریخ و اداب

عید نوروز ازجمله اعیاد و جشنهایی است که از دو حیث جالب توجه و ارزشمند می‌باشد
،
اول آنکه جنبه اسطوره‌یی داشته و مجموعه‌ای از ارزشها و احساسات اخلاقی را به میراث خوارگان این سرزمین پهناور عرضه می‌دارد، دوم آنکه در ذات خود این اسطوره مفاهیم و مضامینی وجود دارد که گویای بالندگی و شکوفایی فرهنگی و اجتماعی و مذهبی مردمان و نیاکان این مرز و بوم است، به‌طوریکه در مقابل حملات و هجوم قبایل و عشایر بیابانگرد نه تنها مقاومت داشته، بلکه همچنان تاثیرگذار بر حیات فرهنگی اقوام غالب بوده است.

مهم‌تر اینکه در عید نوروز عناصری نهفته است که در اعیاد و جشنهای دیگر کمتر سراغ داریم. این عناصر با باران، رویش سبزه، طبیعت، بهار و زندگی دوباره است؛ به عبارتی عید طبیعت با عید تقویمی منطبق است و اول هر سال فرا رسیدن نوها، سبز شدن زمین‌، ریزش باران و بوی نوروز را نوید می‌دهد
طبق تحقیق یک استاد دانشگاه در مورد تعیین دقیق پیدایش نوروز حافظه ما ضعیف است، یعنی آنکه تاریخ اجتماعی و فرهنگی ما به طور دقیق مشخص نمی‌کند که چه زمانی نوروز مطرح شد، ولی آنچه که پرواضح است، این نکته می‌باشد که اولین ساکنان این سرزمین پهناور که اجداد و نیاکان شبان، کشاورز و دامدار ما می‌باشند، فرزند طبیعت بودند و با طبیعت آشتی کرده و با آن زندگی می‌کردند، شاهد واقعی زایش، رشد و مرگ طبیعت، نظاره گر تغییرات آب و هوایی، چشم به امید دیدن نفس‌های الهی در زمین و رفتن فصل سرما و رسیدن فصل سرسبزی و طراوت بودند و در طول زندگی خود چنین روندی را به طور مداوم تجربه می‌کردند
اما گره خوردن نوروز به مذهب از عوامل ماندگاری نوروز است و دیگر عاملی که در تداوم عید نوروز دخالت دارد، ماهیت کارکرد آیینها و مراسم عید نوروز است، آدابی از قبیل پاکیزگی، شست‌وشو، آراستگی ظاهری و باطنی، هدیه دادن، روحیه بخشش، دید و بازدید و حس تعلق گروهی از جمله اعمالی است که مورد پسند فرهنگهای دیگر نیز می‌شود
در همین ارتباط روایت جالبی در بحار الانوار نقل شده است که شنیدن ان خالی از لطف نیست
معلى بن خنیس نقل کرده است که روز نوروز بر امام جعفر صادق علیه السلام وارد شدم، امام علیه السلام خطاب به من فرمود: آیا این روز را مى‏شناسى؟ عرض کردم، قربانت‏شوم، این روزى است که ایرانى‏ها آن را بزرگ و نیکو مى‏شمارند و به همدیگر هدیه مى‏دهند. پس امام فرمودند: علت این امر را که بسى دیرینه است‏برایت تشریح خواهم کرد. عرض کردم اگر این موضوع را از ناحیه شما فراگیرم بهتر از آن است که گذشتگانم زنده شوند و دشمنانم نابود گردند!

پس فرمودند: اى معلى! همانا نوروز روزى است که پروردگار جهان از بندگانش پیمان گرفت که او را پرستش کنند و به او شرک نورزند و به پیامبران و امامان علیهم السلام ایمان بیاورند. نوروز اولین روزى است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهاى ناگهانى وزیدن گرفت و ستاره زمین در چنین روزى ایجاد شد ... نوروز روزى است که على علیه السلام در نهروان خوارج را هلاک کرد; گل‏هاى زمین در آن روز خلق شد; در چنین روزى بود که کشتى حضرت نوح علیه السلام بر کوه جودى نشست; همان روزى است که جبرئیل بر پیامبر صلى الله علیه و آله نازل شد; همان روزى است که ابراهیم علیه السلام بت‏ها را شکست; در همین روز حضرت محمد صلى الله علیه و آله، على علیه السلام را بر دوش خود حمل کرد تا بت‏هاى قریش را سرنگون کند... در چنین روزى حضرت مهدى علیه السلام ظهور مى‏فرماید و ما انتظار فرج آن حضرت را در چنین روزى داریم; براى این‏که نوروز از ما و شیعیان ماست. نوروز براى مسافرت خوب و براى زراعت و طلب حوایج‏بسیار نیکوست، عقد نکاح و ازدواج در چنین روزى بسیار شایسته است. (1)

همچنین در کتاب مزبور آمده است‏شیخ طوسى و سایر متاخرین براى عید نوروز اعمال مخصوصى را بیان داشته‏اند که از آن جمله است: غسل، روزه، نماز و... (2) همچنین روایت‏شده که احمد بن فهد الحلى رحمه الله در کتاب مهذب البارع فرموده است که: نوروز، روز عزیز و بلند مرتبه‏اى است. (3) مرحوم سید مرتضى علامه بهاءالدین على بن حمید با استناد به فرمایش معلى بن خنیس از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که: نوروز روزى است که در آن روز پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در آن روز براى امیر المؤمنین على علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آن حضرت را به امامت‏بعد از خودشان منصوب فرمود... و نوروزى بر ما نمى‏گذرد الا این‏که ما در آن روز منتظر ظهور فرج قائم آل محمد صلى الله علیه و آله هستیم. و نوروز از روزهاى ما می‏باشدو همچنین . (4)

مرحوم حاج شیخ عباس قمى رحمه الله در فصل یازدهم کتاب مفاتیج الجنان اعمال ویژه ‏اى براى عید نوروز آورده‏اند از جمله: نماز، ادعیه متعدد و صدقه دادن. و نیز از امام ششم علیه السلام روایت کرده که چون عید نوروز فرا رسد، غسل کن و پاکیزه‏ترین جامه‏هاى خود را بپوش و به بهترین بوهاى خوش خود را خوشبو گردان. صله ارحام، عیادات از بیماران، بزرگان دین، علما و پدر و مادر از جمله برنامه‏هاى این روز است

چهارشنبه سوری و نوروز و ارتباط ان با روحیه ایرانیها

جشنهای هر ملتی نشانه روحیات انهاست این روزها در استانه دو جشن چهارشنبه

سوری و نوروز قرار داریم چهار شنبه سوری مظهر نشاط و شادی و اتش بازی است و

نوروز مظهر تحول و دیدار اشنایان و پاکیزگی میباشد .روحیه نشاط اور ایرانیها پس از

یکسال دوندگی و خستگی ناشی از کار در چهارشنبه اخر سال با اتش افروزی و پریدن از

روی اتش تا حدی باز سازی میشود و در ایام نوروز ضمن خانه تکانی با دید و بازدیدهای

مکرر کدورتهای احتمالی از دلها بیرون میرود و همچنان بهار دلهای مردم اماده تحول به

بهترین حالت میگردد .واین نگرش فلسفی و عاقلانه به گذر زمان ایرانیها را در میان دیگر

ملل بارز میکند .بیاییم قدر این سنتها که نتیجه تفکر و اندیشه گذشتگان ماست را بدانیم

و تلاش کنیم از انحراف انها جلوگیری کنیم .انفجارهای خطر افرین هرگز جز’ مراسم

چهارشنبه سوری نبوده و نیست و این انحرافی خطر افرین است که سالیانه جان عده ای

از عزیزان ما را میگیرد .تفاخر و چشم و هم چشمی در برگزاری مراسم نوروز انحرافی

است که بجای پاک کردن قلبها از کینه انها را با اتش حسد پر میکند .من پیشاپیش فرا

رسیدن نوروز را به همه شما دوستان تبریک میگویم و سال خوبی را برایتان ارزو م یکنم .